DLACZEGO POLICJANCI NIE KORZYSTAJĄ Z BEZPŁATNEJ OCHRONY PRAWNEJ?

Ustawą z dnia 14 sierpnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych […] wprowadzono możliwość  skorzystania przez policjantów z bezpłatnej obsługi prawnej w postępowaniach, w których byli pokrzywdzonymi przestępstwem, o którym mowa w art. 222, art. 223 lub art. 226 Kodeksu Karnego (art. 66b cytowanej ustawy) lub zwrot kosztów poniesionych na ochronę prawną, jeżeli wszczęte przeciwko nim postępowanie karne o przestępstwo popełnione w związku z wykonywaniem czynności służbowych zostanie zakończone prawomocnym orzeczeniem o umorzeniu postępowania z powodu braku ustawowych znamion czynu zabronionego lub niepopełnienia przestępstwa albo wyrokiem uniewinniającym. (art.66a). Jak to wygląda w praktyce?

Przewodniczący Zarządu Wojewódzkiego NSZZ Policjantów woj. małopolskiego podinsp. Grzegorz Gubała pismem z dnia 14 kwietnia 2021 roku zwrócił się do Komendanta Wojewódzkiego Policji w Krakowie z tak sformułowanym zapytaniem:

„czy od wejścia w życie ustawy z dnia 14 sierpnia 2020 r o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, odnotowano przypadki udzielania policjantom wsparcia na zasadach określonych w art. 66a i 66b, a jeżeli tak to w jakich jednostkach Policji woj. małopolskiego i sprawach dotyczących jakich przestępstw”

I tu już nie jest tak różowo. Jak się okazuje, do dnia 7 maja br. tylko w jednej sprawie w garnizonie małopolskim trzech policjantów korzystając z przywileju, jaki daje wspomniana ustawa (art. 66b) zwróciło się raportem do Komendanta Powiatowego Policji o udzielenie im ochrony prawnej w postępowaniu przeciwko podejrzanym o popełnienie między innymi przestępstwa z art. 221 & 1 kk i art. 226 & 1 kk na szkodę policjantów podczas i w związku z wykonywaniem przez nich obowiązków służbowych. I w tym miejscu pojawił się problem bowiem wg Zespołu Prawnego KWP Kraków:

„nieuregulowane zostały kwestie w jaki sposób i w jakiej formie ma być zapewniana wspomniana ochrona prawna przez jednostki Policji. W szczególności w przepisach wykonawczych nie zostało zdefiniowane pojęcie ochrony prawnej. Tym samym nie sposób precyzyjnie i jednoznacznie określić, co pod tym pojęciem się mieści? W szczególności czy jest to udzielenie bieżącej konsultacji funkcjonariuszowi, czy może występowanie w charakterze pełnomocnika w postępowaniu karnym ze wszystkimi konsekwencjami w postaci zapoznawania się z aktami postępowania, opracowania wniosków dowodowych, sporządzania pism procesowych czy też uczestnictwo w rozprawach sądowych”

W dalszej części odpowiedzi czytamy:

” przeszkodę stanowi też art. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jednolity – Dz.U. z 2020 r. poz.75) mówiący o tym, iż pomoc prawna świadczona przez radcę prawnego ma na celu ochronę prawną interesów podmiotów, na których rzecz jest wykonywana co oznacza, że radcowie prawni zatrudnieni w jednostkach organizacyjnych Policji są związani stosunkiem służbowym lub pracy z KWP w Krakowie, bądź jednostkach szczebla powiatowego. Nie są zaś formalnie związani jakimkolwiek stosunkiem prawnym z funkcjonariuszami, którym przysługuje ochrona prawna, zgodnie bowiem z art. 8 ust. 4 ustawy o radcach prawnych relacja pełnomocnika powinna być regulowana umową.

Po tych wyjaśnieniach z całą pewnością można przyjąć, że art. 66 b ust. 2 /cyt. ochronę prawną, o której mowa w ust. 1, zapewnia jednostka organizacyjna Policji, w której policjant pokrzywdzony przestępstwem pełni służbę, a jeżeli jednostka ta nie ma zapewnionej obsługi prawnej realizowanej przez radców prawnych lub adwokatów, ochronę prawną zapewnia właściwa miejscowo komenda wojewódzka Policji albo Komenda Stołeczna Policji./ jest przepisem martwym.

Ponadto KWP w Krakowie stoi na stanowisku, że w opisanej sprawie raportu policjantów, skierowanego do Komendanta Powiatowego Policji ochrona prawna została udzielona przez prokuratora, będącego oskarżycielem publicznym, albowiem wskazanym przez policjantów osobom postawiono zarzuty o popełnienie wobec funkcjonariuszy określonych przestępstw, a tym samym oskarżyciel publiczny uznał, że istnieje dostateczne podejrzenie popełnienia przez nich przestępstw.

W myśl art. 66b ust. 3 ustawy  o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych […] policjantom zaproponowano możliwą pomoc prawną w postaci zwrotu kosztów ochrony prawnej w związku z brakiem możliwości zapewnienia tej ochrony przez jednostkę Policji, jednak do dnia 7 maja 2021 roku KWP w Krakowie nie dokonywała  takiej refundacji, ani też nie rozpatrywała takiego rodzaju wniosku.

Ustawa z dnia 14 sierpnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych […] miała co do zasady zapewnić optymalne warunki pełnienia służby poprzez zapewnienie bezpieczeństwa funkcjonariuszom w trakcie wykonywania przez nich obowiązków służbowych. Czy tak jest? Chyba nie do końca! Dlaczego policjanci nie korzystają ze swoich uprawnień? Czy w tak wielkim garnizonie przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego opisane w art. 222, art. 223 lub art. 226 kk należą do rzadkości? Czy policjanci są niedoinformowani? Nieświadomi swoich praw?. Może odpowiedź jest bardzo prozaiczna, że nie mają tu i teraz środków finansowych na pokrycie kosztów ochrony prawnej. Choć art. 66b ust.3 /cyt. w przypadku braku możliwości zapewniania ochrony prawnej przez jednostkę organizacyjną Policji, o której mowa w ust. 2, policjantowi przysługuje zwrot kosztów ochrony prawnej, o której mowa w ust. 1, w wysokości faktycznie poniesionych kosztów, nie wyższej niż czterokrotność przeciętnego uposażenia policjantów, o którym mowa w art. 99 ust. 3, obowiązującego w roku poprzedzającym dzień złożenia wniosku/ daje policjantowi możliwość zwrotu kosztów ochrony prawnej, to w dalszym ciągu zwrot ten  odłożony jest w czasie.

Problem związany z art. 66b ust. 2 został szerzej zaprezentowany w stanowisku wyrażonym przez Zespół Prawny KWP Kraków i skierowany pismem do Naczelnika Wydziału Legislacji Biura Kadr, Szkolenia i Obsługi Prawnej KGP. Zarząd Wojewódzki NSZZ Policjantów woj. małopolskiego w dalszym ciągu będzie monitorował stosowanie ustawy z dnia 14 sierpnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych […] oraz  rozwiązanie problematyki związanej z art.66b ust.2 cytowanej ustawy.

Oryginał odpowiedzi KWP w Krakowie do wglądu w ZW NSZZ Policjantów woj. małopolskiego

źródło: nszzp-malopolska.pl